Tüp bebek tedavi sürecinde çiftlerin en çok merak ettiği konuların başında tüp bebek başarısını nasıl artırabiliriz sorusu gelmektedir. Tüp bebek başarısı veya tüp bebek tutunmasını direk artıracak bir beslenme şekli veya bir besin öğesi bulunmamaktadır.
Günümüzde beslenme şekli ve tükettiğimiz gıdalar ile sperm ve yumurta kalitesini etkileyerek tüp bebek başarısını artırmak dolaylı olarak mümkün görünmektedir. Tükettiğimiz gıdalar üreme hücrelerinin kalitesini ve tüp bebek tedavisi tutunma başarısını etkilemektedir. Vitaminler ve mineraller üreme hücrelerinin stres ve zarar görmesini engellemekte böylelikle döllenme, iyi embriyo oluşması ve tüp bebek tutunma gibi süreçleri etkilemektedir.
Tüp bebek tedavisi transfer öncesi ve sonrası beslenme ile ilgili en çok merak edilen sorular şunlardır;
Dünya genelinde 50-150 milyon arasında insan çocuk isteğinde olup bir engelle karşı karşıyadır. Yardımcı üreme teknikleri 1970 yıllardan bu yana milyonlarca insanın çocuk isteğine cevap vermiştir. Bilimsel çalışmalara göre kısırlık sebeplerinin en başında artmış oksidatif stres gelmektedir. Bu artmış stresin en önemli sebepleri arasında toksik maddelerin zararlı etkilerini ortadan kaldıracak vitamin ve minerallerin eksikliği gelmektedir. Bu duruma neden olan sebeplerin başında çevre kirliliği, alkol kullanımı, kötü beslenme alışkanlıkları, sigara veya yetersiz beslenme gelmektedir.
Üreme sağlını ve tüp bebek bebek tutunması etkilediği bilinen onlarca vitamin bulunmaktadır. Çok sayıda vitamin tüp bebek tedavisinde önemli olup bu vitamin ve minerallerin başında asetil sistein, asetik karnitin, alfa lİpoik asit, A B C D E vitaminleri, Koenzim Q10, melatonin , selenyum, glutatyon, magnezyum, çinko, Omega-3 gelmektedir.
Koenzim Q10 ve tüp bebek: Mitokondri olarak isimlendiren hücresel yapı hücrelerin doğru çalışması için gerekli enerjinin üretimini sağlar. Mitokondrinin hücre düzeyinde aksaklıkları ROS olarak adlandırılan yüksek düzeyde hücrelere zarar veren bir stres molekülünün ortaya çıkmasına neden olur. Bu noktada ROS düzeyini ve mitokondri çalışmasını düzenleyen en önemli ajanların başında koenzim Q10 maddesi gelmektedir. Çalışmalar göstermiş ki yumurta toplanma aşamasına geçmeden 2 ay boyunca günlük 200-600 mg arasında koenzim Q10 kullanılması toplanan yumurtaların kalitesini artırmakta ve tüp bebek başarısını artırmaktadır.
Resveratrol: Resveratrol bazı bitkiler tarafından bazı canlılara karşı üretilen doğal bir maddedir. Resveratrol üzüm ve fındık gibi gıdalarda yüksek miktarda bulunmaktadır. Yıllardır tıp alanında resveratrol yaşlanma önleyici, kalp damar sağlığı, üreme sağlığı, düşük yumurta rezervi olan hastalarda tedavi edici amaçla kullanılmaktadır. Özellikle yumurta fonksiyon bozukluğu olan endometriozis, polikistik over sendromu veya azalmış yumurta rezervi olan kadınlarda mitokondri fonksiyonların pozitif etki sağlamaktadır. Böylelikle tüp bebek sürecinde bu maddeyi kullanan kadınlarda kullanmayan kadınlara göre daha çok yumurta elde edildiği gösterilmiştir.
A Vitamini: A vitamini yağda çözülen bir vitamin olup özellikle sarı ve yeşil sebzeler, yumurta, balık ve et ürünlerinde bol miktarda bulunmaktadır.
Melatonin: Melatonin triptofan isimli amino asit kaynaklıdır. Mitokondri isimli hücre elemanın üretililmekte olup özellikle antioksidan özelliği yüksektir. Tüp bebek bebeğin tutunmasını olumlu yönde etkilemektedir.
Folik asit: Folik asit B9 vitamini yeşil lifli sebzeler ve baklagillerde bol miktarda bulunmaktadır. Çok güçlü bir antioksidan vitamin olması yanında folik asit hücrenin temel yapı taşları olan RNA, DNA molekülün üretilmesinde rol oynamaktadır. Bu nedenle tüp bebek tedavisinde başarı, hücre çoğalması ve gebelik hücrelerin yenilenmesinde önem arz etmektedir.
D vitamini: D vitamini diyet ile alınan kalsiyumun emiliminde kritik rol oynamaktadır. Üreme sağlığı alanında D vitamini eksikliği üreme potansiyelini direk olarak etkileyebilir. Çalışmalar göstermiş ki D vitamini yüksek olan hastaların folikül sıvılarında yeterli olması halinde gebelik oranları ve tüp bebek tutunma oranlarında artış saptanmıştır.
Omega-3 yağ asidi ve tüp bebek: Omega -3 doymamış yağ asidi olup özellikle balık yağından elde edilir ve güçlü anti enflamatuvar etkiye sahiptir. Üreme alanındaki hayvan ve insan çalışmalarına bakıldığında sperm, yumurta kalitesi ve doğal yoldan gebelik elde edilmesinde pozitif etkileri bulunmaktadır. Özellikle tüp bebek ve vitamin kullanımı ile ilgili çalışmalar incelendiğinde tüp bebek tedavisi öncesinde omega-3 kullanan hastalarda gebelik ve eve bebek götürme oranlarında ciddi artış görülmektedir.
Tüp bebek tedavisinde beslenme en uygun rahim içi ortamın sağlanması bu sayede embriyonun tutunması ve gebelik oluşması için önemlidir. Tüp bebek tedavisi öncesinde özel besinlerin alımı veya bazı besinlerin alınmaması önerilmektedir.
Örneğin D vitamini, folik asit ve omega-3 yağ asitleri endometriyum denilen tabakanın tutma gücünü artırıp düşük ihtimalini azaltmaktadır. Bu besinlerin yeterince alınması sağlanarak sağlıklı gebelik ihtimali artırılabilir.
Tüp bebek tedavisinde yenmemesi veya kontrollü şekilde tüketilmesi gereken gıdaların başında kafein ve gelmektedir. Kafein en çok çay, kahve ve kakaonun içerisinde yer alan uyarıcı bir maddedir. Çay ve kahve arasındaki farkların en basiti çay içerisindeki kafein miktarının daha az olmasıdır.
Bir fincan çay ile yaklaşık 30-60 mg, bir fincan kahve ile yaklaşık 100-200 mg kafein sağlanmaktadır. Amerikan doğum ve kadın hastalıkları cemiyeti hamilelik öncesi ve sonrasında kafein alınmasının günlük 200 mg olarak sınırlamakta olup, bu 2 fincan kahve 4-5 fincan çay anlamına gelmektedir.
Tüp bebek başarısını direk etkileyen faktörlerin başında aşırı kilo gelmektedir. Aşırı kilo hem rahim iç kılıfı olumsuz etkileyerek embriyonun tutmasını olumsuz etki göstermektedir. Ayrıca fazla kilolu çiftlerde sperm ve yumurta kalitesi düşmektedir. Çalışmalar hızlı kilo verilmesi veya İleri derecede zayıflık beyinden kadınlarda yumurta erkeklerde sperm üretimini sağlayan hormonların salgılanmasını bozabilir. Buda tüp bebekte bebeğin tutunmasını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Tüp bebek tedavisinde belkide en kritik aşamalardan bir tanesi embriyo transfer sonrası aşamadır. Bu süreç içerisinde yanlış beslenme uygulamaları tüp bebek başarısını direk etkilemektedir.
Tüp bebek transfer sonrası beslenme listesi:
Sevgili çiftlerimiz ve okurlarımız, tüp bebek tedavisi ve kısırlık ile ilgili tüm merak ettikleriniz ve aklınıza gelebilecek her türlü sorunun cevabı için aşağıdaki konularımızı inceleyebilirsiniz. Tüp bebek, kısırlık ve kadın hastalıkları hakkında tüm merak ettikleriniz...
Tüp bebek olarak adlandırılan "in vitro fertilizasyon" laboratuvar ortamında yumurta ve sperm birleştirilerek döllenme sonucu oluşan embriyonun anne rahmine transfer edilmesidir.
Başarı gebelik oranı olarak ifade edildiğinde genellikle artan yaş ile ters orantılı olduğu bilinir. Kadın yaşı arttıkça tüp bebek tedavisi başarısı azalmaktadır.
Yumurta rezervi düşüklüğünü gösteren AMH hormonu kadınların yumurtalık dokusunda öncü yumurta hücresi denilen preantral yumurta hücrelerinden salgılanmaktadır.
Kişiye özel tüp bebek tedavisi çiftlerin tedavi geçmişleri, genetik ve yaşam şekillerini dikkate alıp planlama yapılması esasına dayanır. Bireyselleştirilmiş tüp bebek tedavisi başarı şansını artırabilir.
Copyright 2024 Prof. Dr. Cem Çelik. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Tüm Hakları Saklıdır.
+90532 514 9387
Hakkımda
İletişim